Af hverju kanill er frįbęr til aš hefta sykurlöngun, bęta hjartaheilsu, slį į mķgreni og meira til?

Rķkulegt bragš og frįbęr fyrir heilsuna. Hvaš er hęgt aš bišja um meira? Kanill gerir matinn sannarlega įhugaveršari og vandašašur kanilkraftur ķ formi bętiefnis getur lķka stutt viš almenna vellķšan žķna, stjórnaš blóšsykrinum, bętt orkuna, hękkaš góša kólesteróliš og slegiš į mķgreni, svo fįtt eitt sé nefnt.

Uppruni kanilsins; Mikilvęgt.
Kanill, (Cinnamomum verum), er eitt elsta og mikilvęgasta kryddiš ķ mannkynssögunni. Hann var notašur af Egyptum til forna, varš mikilvęgur gjaldmišill ķ Mišausturlöndum og kanill er lofašur ķ żmsum ķ trśarritum. Kanill hefur m.ö.o. veriš dżrmętur hluti af mannkynssögunni žśsundir įra. 1

En žaš er bara ein tegund af kanill sem flokkast sem hinn “sanni kanill”, žaš er sį sem upprunninn er frį Sri Lanka (ašur Ceylon) og sį sem Evrópubśar ręktušu allt frį 17, öld į Madagaskar meš góšum įrangri. Sķšan hefur hinn fręgi Ceylon kanill vaxiš og dafnaš viš rétt skilyrši vķšsvegar um heim. 2 Žaš er lķka gott fyrir okkur aš vita aš til eru mismunandi tegundir af kanil meš afar ólķka kosti. En žaš er bara ein tegund sem stendur upp śr og hefur frįbęr og jafnvel framśrskarandi įhrif į heilsuna.

kanill 2

Byrjum į žvķ mikilvęgasta ķ dag; Blóšsykurstjórnuninni
Ķ heimi žar sem allt leikur į reišiskjįlfi, žar meš tališ blóšsykurinn, er notalegt aš vita af ašgengilegum rįšum til aš getaš hamiš hann og tamiš, svo um munar. Sögur hafi lengi veriš uppi um aš kanill hafi vęnleg įhrif į blóšsykurinn. Nś hafa nśtķma vķsindin stutt aš kanill getur haft mjög góš įhrif į sykursżki af tegund 2.i. Žį hefur veriš sżnt fram į aš neysla į Ceylon kanil višheldur heilbrigšum blóšsykri sem felst ķ žvķ aš hann eykur glśkósaupptöku ķ frumum lķkamans og insślķnęmi. Žetta er m.a. įstęšan fyrir žvķ aš kanill getur fęrt okkur góša orku og um leiš foršaš okkur frį žvķ missa nišur orkuna. Kanill hefur góš įhrif į blóšsykur hjį heilbrigšum einstaklingum og žeim sem žjįst af sykursżki 2 sem geta meš žessu móti foršast bęši hįa toppa og lįga dali sem leiša til žreytu og stundum jafnvel slappleika. 

Svo er žaš žetta meš žyngdarstjórnunina
Aš žessu sögšu liggur fyrir aš kanill hefur žį kosti aš geta hjįlpa okkur aš višhalda heilbrigšri lķkamsžyngd. Flestar rannsóknir į kanil sem lśta aš lķkamsžyngd sżna aš hinn fręgi BMI stušull komst ķ gott lag og mittismįliš minnkaši meš inntöku kanilkrafts. 5 Meira gott hefur komiš į daginn žvķ meš rannsóknum hefur lķka veriš sżnt fram į öflug įhrif į hjarta- og ęšakerfi, hann er gagnlegur fyrir žį sem žjįst fjölblöšrueggjastokkaheilkenni og góšur fyrir žį sem glķma viš mķgreni.

Stušningur viš hjartaheilsu
Kanill styšur hjartaš og blóšrįsina. Sterkar vķsbendingar erum um aš kanill stušli aš višhaldi ešlilegs blóšfitugildis og żti undir framleišslu į hįžéttni lķpópróteini (HDL), eša „góša“, kólesterólinu. Birst hafa nišurstöšur um bata į bęši slagbils- og žanbilsžrżstingi į allt aš 7 dögum ķ röš eftir neyslu į Ceylon kanilkrafts. 6

Bólgueyšandi
Ceylon kanill hefur mżmarga kosti, žar į mešal verulega andoxunarvirkni og getu til aš vernda gegn oxunarįlagi og bólgum. Próteinin Interlukein-6 (IL-6) og C-Reactive Prótein (hs-CRP) eru almennt tengd bólgum og oxunarįlagi; Ceylon kanilžykkni reyndist draga verulega śr žessum merkjum. 7

Žaš er einmitt nįkvęmlega žessir bólgueyšandi kraftar kanils sem geta hjįlpaš gegn öšrum heilsufarsvandamįlum. M.a. er tališ aš mķgreni stafi af auknum bólgum, žar į mešal nituroxķši og IL-6, žar sem žau leiša bęši til bólgu- og taugaverkja. Ķ klķnķskum rannsóknum hefur komiš ķ ljós aš kanill dregur śr žessum bólgum sem leiša til jįkvęšra įhrifa į alvarleika, tķšni og lengd mķgreniskasta. 8

Vinnur gegn PCOS einkennum
Svo er žaš sem hefur veriš talsvert ķ umręšunni undanfariš, eša fjölblöšrueggjastokkaheilkenni, žekkt sem PCOS. En PCOS er hormónasjśkdómur sem hefur įhrif į um žaš bil eina af hverjum 15 konum į barnseignaraldri um allan heim. PCOS eykur hęttuna į efnaskiptasjśkdómum eins og insślķnvišnįmi, offitu og hjarta- og ęšasjśkdómum. 9 Góšu fréttirnar ķ žvķ tilliti eru žęr aš Ceylon kanilkraftur eykur insślķnvišnįm og bętir blóšsykursgildi og blóšfitugildi og styšur viš žyngdarstjórnun. Kanilkraftur hefur žvķ reynst góšur kostur til aš styšja viš žį sem žjįst af PCOS. 10 11

Kanill sem bętiefni
Kanill er vissulega frįbęr ķ dagsins önn sem krydd śt į hafragrautinn, ķ kökur, drykki og fleira og um aš gera aš nota og njóta sem oftast. En til aš tryggja aš žś njótir hans ķ “lękningskyni” er betra aš velja lķfręnan Ceylon kraft sem fęrir žér į bilinu 1000-6000 mg (1-6gr) og hafšu hann įn undantekninga Ceylon/Sri lanka kanil. Žaš er hinn įhrifarķki kanill og skammtur sem vķsindin hafa rannsakaš og styšur viš blóšsykurstjórnun og allt žaš sem į undan er tališ. Kannašu lķka hvort bętiefniš/krafturinn sé įn bindi- og fylliefna og annarra gerviefna sem ég kżs stundum aš kalla “nastķs”; aš ekki sé žvķ til fyrirstöšu aš hann nżtist žér sem best.

Hvaš segja ayurvedafręšin?

Ein af žeim fręšum sem hafa lagt mikiš upp śr neyslu kanils ķ žśsundir įra eru Ayurvedafręšin. Žau hafa einmitt greint eiginleika Ceylon kanilsins nišur ķ frumeindir og įhrif hans į lķkamlega og ekki sķšur andlega heilsu. Og svona flokka fręšin Ceylon kanil:

  • Rasa: Sęti kanillinn vekur hlżju og gleši.

  • Virya: Hitandi kostir kanils styrkja melinguna og auka brennslu.

  • Vipaka: Sętur eftirkeimur kanils vekur upp notalega tilfinningu og fullnęgju.

  • Įhrif į dosurnar: Kanill kemur jafnvęgi į vata- og kapha orkutegundirnar og mildar pitta orkuna upp aš vissu marki.

  • Eykur orku Vyana Vayu: Vyana Vayu er žaš sem eykur blóšrįsina og dreifir mikilvęgum nęringarefnum um lķkamann. Heitir eiginleikar kanilsins örva blóšflęši, stušla aš betri lķfsžrótti og vellķšan, sem er sérlega gott yfir kaldari mįnušina sem eru aušvitaš allir mįnušir į Ķslandi aš undanskildum sumarmįnušunum.

    Helstu kosti kanils aš öšru leyti: Kanill bętir blóšrįsina og styšur hjartaheilsu og fęrir vataorkunni notalega uppörvun. Bętir viš extra lagi af vörn gegn įrstķšabundnum sjśkdómum žvķ kanill er lķka örverudrepandi. Sķšast en ekki sķst; hjįlpar kanill viš aš stjórna blóšsykri, sem getur komiš į stöšugleika ķ orku og ķ veg fyrir taumlausa löngun ķ hitt og žetta.

 

Heimildir:

1 Suriyagoda L, Mohotti AJ, Vidanarachchi JK, Kodithuwakku SP, Chathurika M, Bandaranayake PCG, Hetherington AM, & Beneragama CK. “Celyon cinnamon”: Much more than just a spice. Plants, People, Planet. 2021; 3 (4) 319-336

2 Pathirana R, & Senaratne R. An Introduction to Sri Lanka and Its Cinnamon Industry. Cinnamon. 2020; 1-38

3 Nuffer W, Bull ST, Bakhach H, & Nuffer M. Sweetly Improving Sugars? Reviewing Cinnamon's Effect on Blood Glucose. Journal of Medicinal Food. 2023; 26 (1) 68-73

4 Kizilaslan N, & Erdem NZ. The Effects of Different Amounts of Cinnamon Consumption on Blood Glucose in Healthy Adult Individuals. International Journal of Food Science. 2019; 2019, 4138534

5 Jain SG, Puri S, Misra A, Gulati S, & Mani K. Effect of oral cinnamon intervention on metabolic profile and body composition of Asian Indians with metabolic syndrome: a randomised double-blind control trial. Lipids in Health and Disease. 2017; 16, 113.

6 Zhang K, Li Y, Lin X, Daneshar M, Karamian F, & Li M. Effect of cinnamon supplementation on blood pressure, oxidative stress, and inflammatory biomarkers in adults: An umbrella review of the meta-analyses of randomised controlled trials. Nutrition, Metabolism, and Cardiovascular Disease. 2024;  34 (12) 2659-2668

7 Delaviz E, Salehi M, Ahmadi A, Fararooei M, Vakili M, & Ashjazadeh N. Effect of Cinnamon on Inflammation Factors, Pain and Anthropometric Indices in Progressive-relapsing Multiple Sclerosis Patients: A Randomised Controlled Trial. Jundishapur Journal of Natural Pharmaceutical Products. 2021; 16 (1) e14505

8 Khorvash F, Askari G, & Zarei A. The effect of cinnamon on migraine treatment and blood levels of CGRP and IL-6: A double-blinded randomised controlled clinical trial. Journal of the Neurological Sciences. 2019; 405, Supplement, 106-107

9 Dunaif A. Insulin resistance and the polycystic ovary syndrome: mechanism and implication for pathogens. Endocrine Reviews. 1997; 18 (6) 774-800

10 Heshmati J, Sepidarkish M, Morvaridzadeh M, Farsi F, Tripathi N, Razavi M, & Razaeinejad M. The effect of cinnamon supplementation on glycaemic control in women with polycystic ovary syndrome: A systematic review and meta-analysis. Journal of Food Biochemistry. 2020; 45 (1) e13543

11 Borzoei A, Rafraf M, Niromanesh S, Farzadi L, Narimani F, & Doostan. Effects of cinnamon supplementation on antioxidant status and serum lipids in women with polycystic ovary syndrome. Journal of Traditional and Complementary Medicine. 2018; 8 (1) 128-133

 

 


« Sķšasta fęrsla

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband